Choroba zwyrodnieniowa stawów

Wśród osób dotkniętych chorobą zwyrodnieniową stawów (8 mln w Polsce) największa grupa pacjentów leczy się z powodu dolegliwości stawu biodrowego. Kolejno, 25% wszystkich rozpoznań choroby zwyrodnieniowej dotyczy stawu kolanowego.

Uszkodzenie stawu kolanowego wpływa na zmianę wzorca ruchowego chodu i rozkład obciążeń w stawach sąsiadujących tj. stawie skokowym i stawie biodrowym biodrowym. Zaawansowana postać choroby może prowadzić do wad postawy, zatem ważna jest jak najwcześniejsza diagnoza, edukacja pacjenta i szybko wdrożone leczenie. Choroba zwyrodnieniowa prowadzi do destrukcji chrząstki stawowej i warstwy podchrzęstnej kości. Główną grupę pacjentów stanowią kobiety po 50 roku życia. Spośród wielu objawów, najbardziej uciążliwymi dla pacjentów są ból, ograniczenie ruchomości i sztywność stawu.

Ciągły postęp wiedzy i rozwój technik badawczych w dziedzinie biomedycyny przyczyniają się do zmian i doskonalenia dotychczasowych terapii. Choroba zwyrodnieniowa jest przedmiotem zainteresowania wielu badaczy. Tradycyjnie zalecenia o utracie wagi, regularnych ćwiczeniach i stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) nie tracą na aktualności jednak duża liczba pacjentów nie osiąga satysfakcjonujących wyników. Dodatkowo długotrwałe przyjmowanie NLPZ może prowadzić do powikłań ze strony układu pokarmowego. Z kolei alloplastyka stawu (wszczepeinie endoprotezy stawu kolanowego) jest zabiegiem inwazyjnym i wymaga hospitalizacji. Jako alternatywę dla pacjentów z umiarkowaną i zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową proponuje się terapię wykorzystującą iniekcje dostawowe. Są proste w wykonaniu i bezpieczne dla pacjenta. Stanowią dodatkową rozwiązanie dla pacjentów, którzy chcą wyeliminować lub odłożyć w czasie leczenie operacyjne. Iniekcje dostawowe są interesującą propozycją również dla grupy pacjentów, którzy z różnych powodów (zaawansowany wiek, choroby towarzyszące) nie mogą poddać się leczeniu operacyjnemu.

Najnowocześniejsze metody leczenia choroby zwyrodnieniowej skupiają się nad stymulacją procesu regeneracji chrząstki bądź zastąpieniu jej zdrową. W fazie badań jest zastosowanie terapii genowej, inhibitorów metaloproteinazy macierzy, inhibitorów cytokin, także czynników wzrostu. Wpływ ostatnich na regenerację chrząstki stał się przedmiotem licznych badań in vitro i in vivo. Najnowsze badania z zakresu biologii tkankowej potwierdzają kompleksowe działanie czynników wzrostu.

Niezależnie od siebie badania nad leczeniem choroby zwyrodnieniowej chrząstki stawowej z wykorzystaniem PRP przeprowadzili na zwierzętach Frisbie oraz Saito.

Pierwszy z nich podawał odpowiednio przygotowaną surowicę krwi (ACS) koniom ze sztucznie wywołaną chorobą zwyrodnieniową. Uzyskał znaczącą poprawę kliniczną. Saito w badaniach na królikach, udowodnił że podawanie żelu bogatopłytkowego hamuje progresję zmian zwyrodnieniowych w stawach. Zaobserwował stymulację chondrogenezy, nazywając PRP wszczepionym rusztowaniem dla chondrocytów.

W związku z tym, iż zastosowanie autologicznego koncentratu bogatopłytkowego (czynników wzrostu) u pacjentów leczonych z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów jest nową metodą leczenia trudno na razie określić skuteczność tej terapii. Wyniki są obiecujące, należy jednak pamiętać, że jest to nowa metoda i nie ma prac badawczych, które oceniają jej skuteczność i odległe wyniki leczenia.