Uszkodzenie stożka rotatorów (bark)

Uszkodzenie stożka rotatorów

Uszkodzenie stożka rotatorów należy do najczęstszych przyczyn dolegliwości  bólowych i ograniczenia funkcji stawu ramiennego. Częstość uszkodzeń zwiększa się z wiekiem, szczególnie u pacjentów po ukończeniu 40 roku życia.

W skład kompleksu stożka rotatorów wchodzą ścięgna mięśni: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego.

Mięśnie te maja przyczep początkowy na łopatce, krzyżują się nad stawem ramiennym. Dalej przechodzą w ścięgna i przyczepiają się do guzków głowy kości ramiennej. Kompleks stożka rotatorów pełni funkcje rotatora i stabilizatora głowy kości ramiennej w panewce, ponad to zapewnia równowagę mięśniową i stabilizuje staw ramienny podczas skurczu innych mięśni.

Uszkodzenie mięśni stożka rotatorów może przebiegać w dwojaki sposób. Rozerwanie kompleksu stożka dzieli się w zależności od stopnia uszkodzenia na pełne lub częściowe oraz ze względu na przebieg względem czasu: na ostre i przewlekłe.

Kiedy mamy do czynienia z uszkodzeniem ostrym, u pacjenta występuje ostry ból i nagłe osłabieniem czynnych ruchów kończyny aż do braku możliwości unoszenia ramienia w przód oraz ruchów rotacyjnych.  Zakresy podczas wykonywania biernego ruchu są zachowane, jednak sprawiają ból.

W uszkodzeniach przewlekłych, z racji oszczędzania barku z powodu dolegliwości bólowych, dochodzi do zarostowego zapalenia torebki, co dodatkowo ogranicza ruchomość oraz osłabia ruchy czynne.

Z uszkodzeniem stożka rotatorów często związany jest zespół ciasnoty podbarkowej dlatego należy pamiętać o kompleksowym leczeniu pacjenta.

Leczenie

Leczenie pacjentów z uszkodzeniem w obrębie stożka rotatorów możemy podzielić na zachowawcze oraz operacyjne. Należy pamiętać, że leczenie zachowawcze w większości przypadków jest skuteczną metoda terapii.

Na terapię przeciwbólową składają się farmako- i fizykoterapia. Do korzyści wypływających z wcześnie podjętej terapii przeciwbólowej należy:

- zmniejszenie procesu zapalnego,

- obniżenie napięcia mięśniowego,

- w późniejszym czasie ograniczenie zaników mięśniowych,

- zapobieganie dalszemu ograniczeniu ruchomości w stawie,

- przeciwdziałanie powstawaniu nieprawidłowych wzorców ruchowych

- poprawienie aktywności ruchowej pacjenta,

- podnoszenie samooceny i poprawa samopoczucia chorego,

Dodatkowym leczeniem jest oczywiście stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), dzięki temu zmniejszone są dolegliwości bólowe jak również wyciszany jest stan zapalny.  Dzięki zastosowaniu NLPZ oraz fizykoterapii, w szczególności zabiegów krioterapeutycznych można przejść do kolejnego etapu leczenia jakim jest kinezyterapia.  W zakres kinezyterapii wchodzą ćwiczenia bierne i czynne, których zadaniem jest poprawa i utrzymanie ruchomości stawu. Powinny być one wykonywane w możliwie  pełnym zakresie ruchu, oczywiście do granicy bólu. Oprócz ćwiczeń można również zastosować  Proprioceptive Neuromuscular Fascilitation PNF (proprioceptywne torowanie nerwowo-mięśniowe). Metoda PNF jest przyjazna dla pacjenta gdyż bazuje na bezbolesnej pracy
z wykorzystaniem silniejszych odcinków, co wpływa na reedukację utraconych funkcji. Technika ta pozwala na  pracę z chorym na każdym poziomie dysfunkcji barku. W przypadku ograniczeń ruchomości, dyskomfortu czy też utrzymującego się bólu stawu ramiennego, można zastosować również  terapię manualną. Terapia manualna są to różne formy terapii, opierające się na mechanicznej pracy na tkankach miękkich chorego stawu ramiennego. Metodą wspomagającą podczas rehabilitacji jest również kinesiotaping. Podstawową funkcją taśmy jest kontrola i wsparcie w trakcie wykonywania ruchu. Kinesiotaping ma na celu zapewnienia ochrony i wspomaganie osłabionych mięśni oraz kontrolowanie przed ich nadmiernym rozciąganiem.

Leczenie operacyjne w uszkodzeniach stożka rotatorów wykonywane jest, gdy inne metody nie przynoszą oczekiwanego rezultatu lub w przypadku całkowitego uszkodzenia, któregoś z elementów  stożka rotatorów u osób młodych. Celem leczenia operacyjnego jest wyeliminowanie dolegliwości bólowych, zwiększenie zakresu ruchu oraz przywrócenie funkcji kończyny górnej.

Jeśli efekty leczenia rehabilitacyjnego nie są zadowalające można zastanowić się nad podaniem autologicznego koncentratu bogatopłytkowego (PRP) czyli czynników wzrostu. Podając czynniki wzrostu w okolicę uszkodzonego ścięgna np. m nadgrzebieniowego możemy wpłynąć na szybszą regenerację uszkodzonego miejsca. Oczywiście efekty leczenia zależą od stopnia uszkodzenia, późniejszej rehabilitacje i wieku pacjenta.